Τι είναι ο Καταρράκτης

Το μάτι μοιάζει με φωτογραφική κάμερα. Έχει δύο φακούς στο μπροστινό μέρος (κερατοειδής και κρυσταλλοειδής φακός) και στο πίσω μέρος το φωτογραφικό φιλμ, τον αμφιβληστροειδή χιτώνα/ωχρά κηλίδα. Συλλαμβάνει το φώς στο μάτι και σχηματίζει την εικόνα η οποία κωδικοποιείται και το σήμα της όρασης ταξιδεύει μέσο του οπτικού νεύρου για να φτάσει στον εγκέφαλo.

Ο κρυσταλλοειδής φακός δημιουργείται κατά την εμβρυογένεση και μετά την γέννηση παραμένει διαυγής και ελαστικός ώστε να μπορεί το μάτι να εστιάζει καλά σε όλες τις απαραίτητες αποστάσεις. Με την πάροδο του χρόνου εκτός από την ελαστικότητα του, ο κρυσταλλοειδής φακός χάνει και την διαύγεια του. Η απώλεια διαύγειας του φακού η οποία προκαλεί μείωση της ποιότητας της όρασης ονομάζεται Καταρράκτης. Αυτό συμβαίνει συνήθως πολύ αργότερα από την πρεσβυωπία άλλα οι ηλικίες εμφάνισης του καταρράκτη ποικίλουν. Η μέση ηλικία εμφάνισης των συμπτωμάτων του καταρράκτη είναι γύρω στα 60 με 70 χρόνια αλλά κάποια άτομα μπορούν να εμφανίσουν καταρράκτη σε πολύ μικρότερες ηλικίες.

Ένα απο τα πρώτα συμπτώματα του καταρράκτη είναι η δυσκολία στην οδήγηση την νύχτα, λόγο της διάχυσης του φωτός απο τον καταρράκτη. Τα φώτα των αυτοκινήτων ανοίγουν σαν φωτοστέφανα και μπορεί να καταστήσουν την οδήγηση επικίνδυνη. Οταν προχωρίσει περισσότερο ο καταρράκτης, τα συμπτώματα υπάρχουν και την ημέρα με το φως του ηλίου. Με την περεταίρω επιδείνωση του καταρράκτη, η όραση θολώνει περισσότερο και τα χρώματα αλλοιώνονται.

Υπάρχουν διάφορα είδη καταρράκτη και το κάθε είδος μπορεί να προκαλέσει τα δικά του συμπτώματα. Παραδείγματος χάρη, κάποια είδη καταρράκτη προκαλούν αύξηση της μυωπίας μέχρι και -10 διόπτρες επιπλέον ενώ η όραση διατηρείται σχετικά καλή, ενώ αλλα είδη καταρράκτη θαμπώνουν την όραση απο την αρχή.

Όταν διαπιστωθεί ότι ο καταρράκητης επηρεάζει την ποιότητα της όρασης του ασθενή, ο ασθενής χρειάζεται να αξιολογηθεί για επέμβαση καταρράκτη. Η λύση για τον καταρράκτη ανεξαρτήτως τύπου είναι η αντικατάσταση του θολού κρυσταλλοειδούς φακού με ένα διαυγή ενδοφακό.

Η αντιμετώπιση του Καταρράκτη

Κατα την επέμβαση, ο χειρουργός χρησιμοποιόντας εξειδικευμένα μηχανήματα, αφαιρεί τον καταρράκτη και τον αντικαθιστά με νέο διαυγή φακό, ο οποίος τοποθετείται εσωτερικά στο μάτι στο ακριβες σημείο που βρισκόταν ο καταρράκτης

Τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα μετα απο επέμβαση του καταρράκτη εξαρτόνται απο τα εξής:

1) Την αξιολόγηση του ματιού για τυχών συνυπάρχουσες παθολογίες

Κατα την προεγχειρητική αξιολόγηση, εκτός απο την διάγνωση του καταρράκτη, είναι πολύ σημαντικό να εξεταστεί με λεπτομέρεια το μάτι ώστε να αποκλειστει η όποιαδπηποτε συνυπάρχουσα παθολογία. Κάποιες παθολογίες μπορούν να επιδεινωθούν μετεγχειρητικά χωρίς προληπτική θεραπεία και άλλες παθολογίες μπορούν να προκαλέσουν πρόβλήματα κατα τη διάρκεια της επέμβασης του καταρράκτη αν δεν τύχουν προεγχειρητικής θεραπείας.

2) Την αξιολόγηση των οπτικών ιδιοτήτων του ματιού

Το μάτι του κάθε ατόμου είναι διαφορετικό και το φυσιολογικό φάσμα των οπτικών ιδιοτήτων του ματιού καθορίζουν και την επιλογή του ενδοφακού που θα χρησιμοποιηθεί. Πλέον, έχουμε την ευχέρια να πετυγχάνουμε ταυτόχρονη διόρθωση της μυωπίας ή υπερμετρωπίας με αστιγματισμό και πρεσβυωπία, νοουμένου ότι το ματι είναι οπτικά συμβατό. 

Η αξιολόγηση περιλαμβάνει Laser βιομετρία με τις τελευταίες φόρμουλες υπολογισμού πολλαπλών παραμέτρων, θεωρητικής οπτικής και τεχνιτής νοημοσύνης οι οποίες μας προσφέρουν τα καλύτερα δυνατά διαθλαστικά αποτελέσματα. Η επιπλέον αξιολόγηση με  Wavefront Ray Tracing μας επιτρέπει να διερευνήσουμε τις οπτικές ιδιεταιρότητες του κάθε ματιού, ώστε να ληφθούν υπ'όψη σε συνάρτηση με τις οπτικές ιδιαιτερότητες των πολλών επιιλογών σε ενδοφακούς. Η ιδανική επιλογή για ένα άτομο μπορεί να μην είναι καλή επιλογή για κάποιο άλλο. 

3) Την διερεύνηση των αναγκών και δραστηριοτήτων του ασθενούς

Το κάθε άτομο επίσης έχει τον δικό του τρόπο ζωής του έτσι κατα την προεγχειρητική εξέταση, ο χειρουργός αξιολογεί τις οπτικές ανάγκες του ασθενή. Παραδείγματος χάρη, ένας επαγγελματίας οδηγός λεωφορείου έχει διαφορετικές οπτικές ανάγκες απο ένα λογιστή που περνά την περισσότερη μέρα στο γραφείο και οδηγεί μια ώρα την ημέρα. Κατα την συζήτηση του ασθενή με τον χειρουργό, θα συζητηθούν οι επιλογές ενδοφακών που έχει ο ασθενής, ώστε να εξυπηρετηθούν καλύτερα οι καθημερινές του ανάγκες.

4) Την διεξαγωγή της επέμβασης του καταρράκτη σε κατάλληλο και σωστά εξοπλισμένο χειρουργείο απο έμπειρο χειρουργό

Οι οφθαλμολογικές επεμβάσεις διεξάγονται σε εξειδικευμένα χειρουργεία, τα οποία διαθέτουν τον κατάλληλο εξαερισμό και εξοπλισμό. Τα πλείστα υλικά είναι μίας χρήσης. Ο Δρ Αριστοδήμου χειρουργεί στο υπερσύγχρονο χειρουργικό τμήμα του Οφθαλμολογικού Κέντρου Πάνθεο. Παρ όλο που οι εξελίξεις στη τεχνολογία έχουν βελτιώσει τα αποτελέσματα στον καταρράκτη, ο κύριος παράγοντας στον οποίο εξαρτάται επιτυχία και το καλό αποτέλεσμα του χειρουργείου είναι η τεχνική και η εμπειρία του χειρουργού. Ο χειρουργός πρέπει να διενεργεί συνεχή εποπτικό έλεγχο (clinical audit) στα αποτελέσματα του, ώστε να πιστοποιεί ότι πληροί τα απαραίτητα κλινικά κριτήρια ποιότητας (clinical standards). Ο Δρ Αριστοδήμου εξειδικέυεται στην αντιμετώπιση καταρράκτη ψηλού κινδύνου όπως και στην αποκατάσταση επιπλοκών μετά απο χειρουργείο καταρράκτη. Έχει διενεργήσει χιλιάδες επεμβάσεις καταρράκτη, με ποσοστά επιπλοκών πολύ χαμηλότερα (1:2000) απο το ποιοτικό όριο που θέτει το βασιλικό κολλέγιο οφθαλμιάτρων του Λονδίνου (1:200).

Ο όρος "Premium Cataract Surgery" περιλαμβάνει όλα τα παραπάνω, ώστε ο ασθενής να έχει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα με το χαμηλότερο δυνατό προφίλ κινδύνου.  Ο Δρ Αριστοδήμου έχει πλούσιο ερευνητικό έργο στην βελτίωση των αποτελεσμάτων καταρράκτη με πολλαπλά δημοσιεύματα σε επιστημονικά περιοδικά και πολλές εκατοντάδες αναφορές (citations). Είναι προσκεκλημένο μόνιμο μέλος της παγκόσμιας εταιρίας ενδοφακών IOL Power Club (www.iolpowerclub.org/members) που εδρεύει στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Δρ Αριστοδήμου είναι το μόνο μέλος απο Κύπρο και Ελλάδα στα 36 μέλη του IOL Power Club.