+357 25 87 87 88
Ηλικιακή Εκφύλιση της Ωχράς Κηλίδας
Ο όρος "Ηλικιακή Εκφύλιση της Ωχράς Κηλίδας" (ΗΕΩ) περιλαβάνει μια ομάδα απο παθήσεις της ωχράς κηλίδας που έχουν ως κοινό χαρακτηριστικό την αλλοίωση των κυττάρων της ωχράς κηλίδας και συσχετίζονται με την αυξημένη ηλικία, την γενετική προδιάθεση και συγκεκριμένους περιβαλοντικούς παράγοντες όπως το κάπνισμα και τη διατροφή. Οι παθήσεις αυτές ομαδοποιούνται σε "Ξηρές" και "Υγρές" μορφές.
Ξηρές Μορφές της ΗΕΩ και η αντιμετώπιση τους
Στα αρχικά στάδια των διαφόρων μορφών ξηρής ΗΕΩ, η όραση δεν επηρεάζεται και ο ασθενής δεν έχει κάποιο σύμπτωμα. Μέσω μιας πολύπλοκης αλληλεπίδρασης των γονιδίων, του ανοσοποιητικού συστήματος, του μεταβολισμού των κυττάρων και της ηλικίας, πολλοί ασθενείς παρουσιάζουν τα λεγόμενα Drusen. Είναι εναποθέματα ουσιών του μεταβολισμου στην ωχρά κηλίδα, τα οποία αντί να αποβάλλονται απο τους ιστούς, συσσορέυονται κάτω απο την ωχρά κηλίδα. Ανάλογα με το μέγεθος τους αλλα και το ακριβές κυτταρολογικό επίπεδο στο οποίο βρίσκονται, τα Drusen μπορεί να οδηγήσουν σε απώλεια κυττάρων / ατροφία στην ωχρά κηλίδα και πτώση της όρασης. Κάποιοι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν Γεωγραφική ατροφία, δηλαδή ατροφικές περιοχές στην ωχρά κηλίδα που να μεγαλώνουν με την πάροδο του χρόνου και να προκαλέσουν πτώση της όρασης.
Βιταμίνες και αποφυγή του καπνίσματος
Η αντιμετώπιση της Ξηρής ΗΕΩ αρχίζει με την αποφυγή του καπνίσματος και όταν ενδείκνεται την λήψη εξειδικευμένων βιταμινούχων σκευασμάτων, τα οποία μειώνουν τον κίνδυνο μέχρι και 20% για εξέλιξη σε Υγρή ΗΕΩ.
Φαρμακευτική αντιμετώπιση της Ατροφίας στην Ξηρή ΗΕΩ
Εδώ και πολλά χρόνια διενεργούνται εργαστηριακές και κλινικές έρευνες, με σκοπό να ανακαλυφθεί φαρμακευτική θεραπεία που να μπορεί να επιβραδύνει την ατροφία. Μέχρι τώρα, κανένα φάρμακο δεν έχει περάσει όλα τα στάδια κλινικών δοκιμών. Αξίζει να αναφερθούμε σε δύο φάρμακα που βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο διερεύνησης, τα οποία χορηγούνται με ένεση στο μάτι κάθε ενα με δύο μήνες. Τα αποτελέσματα των ερευνών δέιχνουν ότι τόσο το Pegcetacoplan όσο και το Avacincaptad pegol (Zimura) μειώνουν τον ρυθμό εξέλιξης/επιδείνωσης της ατροφίας κατα 30% περίπου. Οι ασθενείς που λαμβάνουν την θεραπεία με αυτά τα φάρμακα φάινεται να έχουν αυξημένο κίνδυνο για Υγρή ΗΕΩ, η οποία όμως είναι διαχειρίσιμη με άλλα φάρμακα (επόμενη ενότητα - Υγρή ΗΕΩ). Υπάρχει επίσης και ένα φάρμακο σε μορφή μοσχέυματος Brimonidine βραδέας αποδέσμευσης, το οποίο στην αρχική του μορφή επιβραδύνει την εξέλιξη της γεωγραφικής ατροφίας κατα 10%. Τώρα μελετείται νέα χημική σύνθεση η οποία πιθανόν να έχει καλύτερα αποτελέσματα.
Τα παραπανω σκευάσματα είναι δε κλινικές δοκιμές έτσι προς το παρόν δεν υπάρχουν αδειοδοτημένα φάρμακα για την Ξηρή ΗΕΩ. Η θεραπεία της φωτοβιοδιαµόρφωσης είναι όμως αδειοδοτημένη και ενδείκνεται σε συγκεκριμένα περιστατικά Ξηρής ΗΕΩ.
Φωτοβιοδιαµόρφωση - Photobiomodulation (Valeda - Lumithera) για Ξηρή ΗΕΩ
Όταν κριθεί ότι τα Drusen ή η Ατροφία απειλούν την όραση του ασθενή, μπορεί να γίνει θεραπεία με ενα εξειδικευμένο μηχάνημα το οποίο εκπέμπει φως με συγκεκριμένα μήκη κύμματος τα οποια μεταβάλουν την βιολογική συμπεριφορά των κυττάρων στην ωχρά κηλίδα, οδηγώντας σε αυξηµένη επιβίωση αυτών των κυττάρων. Για περισσότερες πληροφορίες, πιέστε εδώ.
Υγρές Μορφές ΗΕΩ και η αντιμετώπιση τους
Ο παράγοντας που καθορίζει το εαν ένας ασθενής έχει Υγρή η Ξηρή ΗΕΩ είναι η εμφάνιση παθολογικών αγγείων (ονομάζονται νεοαγγειώσεις) στην βαθιά στρώματα της ωχράς κηλίδας. Οι νεοαγγειώσεις δυσλειτουργούν, με επιπλοκή τη διαρροή υγρού, την εμφάνιση ουλών και την αιμορραγία, με τελικό αποτέλεσμα την μη ανατρέψιμη απώλεια της κεντρικής όρασης. Οι θεραπείες για την Υγρή ΗΕΩ στοχεύουν στο να σταματήσει η δυσλειτουργεία των νεοαγγειώσεων και οι επιπλοκές τους.
Παράγοντες Anti-VEGF
Η θεραπεία που εφαρμόζεται στην συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών με υγρή ΗΕΩ είναι οι ενέσεις με παράγοντες Anti-VEGF. H VEGF ελιναι μια ορμόνη, η οποία παράγεται στο μάτι και έχει κεντρικό ρόλο στην δημιουργία των νεοαγγειώσεων της Υγρής ΗΕΩ. Από το 2006, υπάρχουν φάρμακα που μπορούν να αδρανοποιήσουν προσωρινά την ορμόνη αυτή. Η θεραπεία με ενέσεις κατά της VEGF έχουν φέρει επανάσταση στην αντιμετώπιση της Υγρής ΗΕΩ με το 90% των ασθενών να σταθεροποιεί την όραση του και το 40% από αυτούς να έχουν μεγάλη βελτίωση. Στο 10% των ασθενών, η όραση συνεχίζει να χειροτερεύει αλλα σε λιγότερο βαθμό παρα χωρίς θεραπεία.
Υπάρχουν 4 αδειοδοτημένα σκευάσματα κατά του VEGF. Το AVASTIN , το LUCENTIS, το EYLEA και το BEOVUE.
Avastin: Το Avastin έχει άδεια για χρήση κατά το καρκίνο του παχέος εντέρου, του πνεύμονα και του μαστού, μέσω ενδοφλέβιας χορήγησης. Χρησιμοποιείται εκτός ένδειξης εδώ και πολλά χρόνια (απο το 2005) για την Υγρή ΗΕΩ, ως ένεση στο μάτι, και είναι το πιό διαδεδομένο φάρμακο παγκόσμια, ειδικά σε χώρες της Ασίας και στην Αμερική. Τα περσισσότερα περιστατικά υγρής ΗΕΩ έχουν ικανοποιητική ανταπόκριση στο Avastin. Περίπου 15% των περσιστατικών δέν ανταποκρίνονται ικανοποιητικά και χρειάζεται η αλλαγή σε πιό αποτελεσμαοτικό φάρμακο.
Lucentis: Αδειοδοτήθηκε για την αντιμετώπιση Υγρής ΗΕΩ, το 2006. Υπάρχουν πολλά κλινικά δεδομένα που αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητα του. Φαίνεται ότι είναι πιό αποτελεσματικό απο το Avastin σε συγκεκριμένα περιστατικά. Μπορεί να χορηγηθεί και σαν θεραπεία πρώτης γραμμής για την Υγρή ΗΕΩ.
Eylea: Αδειοδοτήθηκε για την αντιμετώπιση Υγρής ΗΕΩ, το 2012. Φαίνεται ότι είναι πιό αποτελεσματικό απο το Avastin και το Lucentis σε συγκεκριμένα περιστατικά. Μπορεί να χορηγηθεί και σαν θεραπεία πρώτης γραμμής για την Υγρή ΗΕΩ.
Beovue: Αδειοδοτήθηκε για την αντιμετώπιση Υγρής ΗΕΩ, το 2020. Είναι πιό αποτελεσματικό απο το Avastin, το Lucentis και το Eylea αλλα έχει κίνδυνο 1 στα 100 περιστατικά για τύφλωση λόγο φλεγμονώδους απόφραξηςτων αγγείων του αμφιβληστροειδούς, έτσι θερωρείται ως θεραπεία διάσωσης και όχι σαν θεραπεία πρώτης γραμμής.